Urodził się 15 grudnia 1859 r. w Białymstoku. Ojciec Ludwika pracował kolejno jako buchalter, nauczyciel, następnie otworzył szkołę dla dziewcząt żydowskich “Tora ba dereh Erec”. Uczył w niej języka niemieckiego i francuskiego. Młody Ludwik wykazywał podobnie jak ojciec i dziadek – językoznawca zdolności lingwistyczne. Jak podają źródła – mając lat 14 władał już sześcioma. W wieku 10 lat napisał dramat Wieża Babel, czyli tragedia białostocka pięciu aktach, który odzwierciedlał różnice językowe w wielonarodowym mieście. Już wówczas kiełkowała w nim myśl o sztucznym języku, który pozwoliłby ludziom porozumiewać się bez barier.
W roku 1873 rodzina Zamenhofów przeniosła się do Warszawy, gdzie Ludwik trafił do II Gimnazjum Rządowego w Warszawie. Tak kończy się białostocki etap jego życia. Później będzie jednak do niego powracał, wspominając “To miejsce mojego urodzenia i lat dziecinnych, Białystok nadał kierunek przyszłym moim usiłowaniom”.
W gimnazjum kształtuje się dzieło jego życia. Opierając się na znajomości wielu języków, zwłaszcza germańsko-romańskich, opracowuje język zupełnie nowy, prosty i logiczny w praktycznym użyciu. Kończy prace nad słownikiem i gramatyką. W 1879 r. zaczyna studia medyczne w Moskwie
Po zamachu na cara Aleksandra IV w marcu 1881 r., z powodu rosyjskiego antysemityzmu i groźby pogromów wraca do Warszawy. Tu kończy edukację medyczną, robi specjalizację z okulistyki. Na tym polu nie odnosi jednak sukcesów. Równolegle opracowuje swoją koncepcję języka. 26 sierpnia 1887 r., dzięki wsparciu materialnemu przyszłego teścia wydaje książkę Język międzynarodowy. Przedmowa i podręcznik pod pseudonimem Dr Esperanto, oznaczającym “mającego nadzieję”. Pod tą nazwą nowy język stopniowo zaczyna odnosić pierwsze sukcesy. Pojawiają się przekłady znanych dzieł (Zamieć Puszkina), powstaje klub esperantystów w Norymberdze, rusza wydawnictwo czasopisma w języku międzynarodowym “La Esperantisa”.
W 1905 r. w Boulogne-Sur-Mar we Francji odbywa się I Światowy Kongres Esperanto. Paryż wita Dr Esperanto rozświetloną na jego cześć wieżą Eifla, odznacza Orderem Legii Honorowej. Autor opracowuje kolejno podręcznik dla Romów, publikuje słownik Universala Vortano. Idea uniwersalnego języka poczęła zyskiwać coraz większą liczbę zwolenników na świecie, chociaż najgoręcej wspierali twórcę żona Klara Silbernik i teść. W różnych punktach globu powstawały kluby esperanto ( Petersburg, Odessa, Bruksela, Sztokholm, Montreal, we Francji i Danii,), odbywały się liczne kongresy pod patronatem głów państw europejskich.
Wizją Zamenhofa było zjednoczenie ludzkości poprzez język i religię (homoranizm). Nie znalazła ona pełnej aprobaty, czego następstwem była publiczna rezygnacja twórcy z oficjalnych funkcji w ruchu. Pomimo tego idea przetrwała. Imieniem Zamenhofa zaczęto nazywać różne obiekty, wydawano książki i czasopisma w języku esperanto. W 1913 r. wysunięto kandydaturę Zamenhofa do Nagrody Nobla. Autor zrzekł się wszelkich należnych mu praw, oddając esperanto na użytek ludzkości. Zmarł 14 kwietnia 1917 r. w Warszawie.